Halk arasında utangaç testis, tıpta ise retraktil testis denilen durum, testisin torbadan zaman zaman yukarı kaçması ve torbada görülmemesidir. Bunun nedeni, kremaster adı verilen kasın refleksinin aktif olmasıdır. Kremaster kas refleksi nedeniyle testisin yukarı kaçması en çok 3-7 yaşlar arasında görülür. Bazen ergenlik çağına kadar devam edebilir. Bu bir hastalık değildir. Normalin farklı bir görünüşüdür.
Eğer bir testis gerçekten utangaç ise, utangaçlığının derecesi -az ya da çok- ne olursa olsun, herhangi bir tedavi gerekmez. Ben bunu şu örnekle açıklıyorum: Cücelik hastalıktır ama kısa boyluluk hastalık değildir. Retraktil testis de bir kısa boyluluktur. Bu nedenle de tedavi gereken bir durum değildir.
Testis yalnızca utangaç dediğimiz özellikte ise, bunların %15-25'inin sonradan yukarı kaçma riski olduğu için, uzman hekim tarafından 6 ay-1 yıl aralıklarla takibi gerekir. Ta ki testisin rahatça torbada görüldüğünden emin olununcaya kadar.
Çevremizde böyle utangaç testisi olan çok çocuk bulunmaktadır. Başka yerde ameliyat gerektiği belirtildiği halde benim muayenemin sonucunda ameliyat gerekmediğini söylediğimde aileler bana şu soruyu sormaktadır: “Doktor bey, ameliyat gerekmediğinden emin misiniz?” Benim de onlara cevabım şu olur: “Ben cerrahım ve ekmek paramı ameliyat yaparak kazanıyorum. Ama gereksiz yere ameliyat yaparak değil.” Ardından şöyle devam ederler: “Geç kalmış olmaz mıyız?”. Tabii ki cevabım: “Şu an ameliyat gerekmediğine göre neden geç kalmış olalım?” şeklindedir.
Neden bazı retraktil testislere ameliyat gerektiği söyleniyor? Bunun doğrusu nedir?
EN ÖNEMLİ BULGU, BU KONUNUN UZMANI TARAFINDAN YAPILAN ÖZELLİKLİ MUAYENE YÖNTEMİDİR.
ŞÖYLE Kİ:
1-Yatar pozisyonda muayenede cerrah yukarı kaçmış olan testisi torbanın (skrotumun) alt yarısına indirebiliyor ve ardından testis burada en az 30 saniye süreyle kendiliğinden durabiliyorsa, bu testise ameliyat gerekmez. En fazlasından 6 ay aralıklarla takibi yeterlidir. Torbaya indirilmiş olan testis torbada hiç duramadan doğrudan yukarı kaçıyorsa o zaman ameliyatla indirilmesi gerekir.
YA DA;
2-Çocuğun yaşına göre, kucakta çiş tutuyor gibi ya da çömelerek muayene sırasında testis torbanın alt ucuna kendiliğinden iniyor ve yukarı kaçmadan orada durabiliyorsa, o testis utangaç testistir ve herhangi bir tedavi, ameliyat gerekmez. Bu muayenede testis belirtilen yere kendiliğinden inemiyorsa ameliyatla torbaya indirilmesi gerekir. Bunun da yaşı yoktur. Testis bu durumda ne zaman görülüyorsa o zaman ameliyatla indirilir.
Testis yalnızca utangaç dediğimiz özellikte ise, bunların %15-25'inin sonradan yukarı kaçma riski olduğu için, uzman hekim tarafından 6 ay-1 yıl aralıklarla takibi gerekir. Ta ki testisin rahatça torbada görüldüğünden emin olununcaya kadar.
Sonradan yukarı kaçmış olan testisin tedavisi de aynı doğuştan inmemiş olan testiste olduğu gibi cerrahidir. Tanı konduğunda, daha fazla beklemeden ameliyat yapılmalıdır.
Burada da hormon tedavisinin bir anlamı olmadığı gösterilmiştir.
Bu hastaların testisi doğuştan inmemiş olanlara göre torbaya daha yakın olduğu için, benim tercihim yalnızca torbanın üst-dış tarafından tek bir kesi ile bu ameliyatı gerçekleştirmektir (Doğuştan inmemiş testislerin ameliyatında genellikle hem kasıktan hem de torbadan kesi yapılır)
Doğuştan inmemiş testis ameliyatlarından sonra olduğu gibi, bu hastalar da ameliyattan birkaç saat sonra eve gönderilir. Ağrı kesici ilaç dışında herhangi bir ilaç, pansuman, dikiş alma vb ek işlem gerekmez.
Ameliyatın başarısı %98-99 oranındadır.
Ameliyatın riskleri, doğuştan inmemiş testislerin indirilmesine yönelik ameliyatlarda olduğu gibidir.
Prof. Dr. Ünal Zorludemir
Çocuk Cerrahisi ve Çocuk Ürolojisi Uzmanı
Bu web sitesinde gezinme deneyiminizi geliştirmek için çerez kullanılır. Bu siteyi kullanmaya devam ederek, çerez kullanımımızı kabul etmiş olursunuz.